Son günlerde balıkta sahtecilik konusu gündeme bomba gibi düştü. Aslında balıkta sahtecilik konusuna baktığımızda hem dünyada hem de ülkemizde uzun yıllardır sorun olarak karşımıza çıktığını söyleyebiliriz. Genel olarak deniz ürünlerinin karışık tedarik zincirleriyle uluslararası alanlarda ticareti gerçekleşiyor. O nedenle de balıklar sahte etiketleme gibi sorunlarla karşılaşabiliyorlar. Dünya genelindeki 30 ve üzeri ülkede yer alan balıkçılarda, süpermarketlerde ve restoranlarda ortalama 9 bin deniz ürününün üzerinde yanlış etiketleme olayı saptandı. Yakın tarihe ait 44 çalışmada; deniz ürünlerinin ortalama %36’sında yanlış etiketleme olduğu görüldü. Özetle; siz Z balığını tükettiğinizi sanırken gerçekte A balığını tüketiyor olabilirsiniz. Ülkeler bazında yanlış etiketleme oranlarını ele aldığımızda; ABD %38, Kanada ile Birleşik Krallık ’taysa %55 olarak karşımıza çıkıyor.

Deniz Ürünlerinin Bazen Kullanılmıyor!

Yapılan araştırmalarda, genel olarak balıkların aynı aileye mensup farklı türlerden satılışının gerçekleştiği saptandı. Örneğin; fiyatı yüksek köpek balığı türü diye ucuzuyla, popüler olmayanı satılabiliyor. Burada satıcılar, ucuzu satarak daha çok kar sağlamayı hedefliyorlar. Aynı zamanda deniz ürünleri yemekleri diye sunulan yemeklerde de maalesef aynı durum söz konusu diyebiliriz. Şöyle ki sözde deniz ürünleri yemeklerinin sunulduğu bir mekâna gittiniz. Ancak bazı mekânlarda deniz ürünleri hiç kullanılmıyor. Özetle; mekân tarafından deniz ürünleri yediniz gibi kandırılıyorsunuz. Bu duruma Singapur’da yaşanan olayı örnek gösterebiliriz. Singapur’da yaşanan olaya göre; karides topları diye tüketicilere domuz eti satıldığı tespit edilmiştir.

Balık Sahteciliği Restoranlarda Çok Yaygınlaştı!

100’ün üzerinde bilim insanı tarafınca gerçekleştirilen araştırmalarda balıkta sahtecilik olayının boyutları dudak uçuklattı. 23 ülkede toplam 180 tane restoranda gerçekleşen araştırmalarda; deniz ürünlerinin yanlış etiketlenip satıldığı görüldü. Araştırmalara göre; her 3 restorandan mutlaka birinde deniz ürünleri yanlış etiketlendiğini söyleyebiliriz. Özellikle orfoz, levrek, sarıkanat, mavi yüzgeçli orkinos ve dil balıklarının çok fazla yanlış etiketlemeye maruz kaldığını söyleyebiliriz.

Peki, Ülkemizde Balık Sahteciliği Ne Durumda?

İstanbul Balık Satıcıları Esnaf Odası Yönetim Üyesi Kenan Balcı tarafından yapılan açıklamada; deniz ürünlerinde bazı zamanlarda sahtecilik gerçekleştiği vurgulandı. Ülkemizde deniz ürünlerinde gerçekleşen sahtecilik diğer ülkelerdekine göre biraz daha farklı diyebiliriz. Ülkemizde daha çok benzer balıklarda sahtecilik gerçekleşiyor. Örneğin; tombik balığına palamut çok fazla benziyor. O yüzden tombik adı altında palamut balığı satılabiliyor. Ya da sardalye çinakop olarak satılabiliyor.